Het lichaam weet het wel

Goed, het moge duidelijk zijn. Ik ben dus van de heldere, aardse yoga en ook een titel als “Het lichaam weet het wel” moet op die wijze geïnterpreteerd worden. Er is niks zweverigs aan namelijk;
Wie lang met zijn hoofd naar beneden heeft gezeten, maakt vanzelf van tijd tot tijd een naar achtergaande beweging met het hoofd en omhooggaande beweging met de kin, al dan niet de nek ondersteunend met de hand.
Wie vermoeid is of het even niet meer ziet zitten, ondersteund zijn hoofd of laat het voorhoofd op handen of armen rusten op tafel.
Wie last van polsen en vingers heeft, knijpt, drukt, wrijft en masseert vaak even de betrokken gewrichten.

De neiging tot counterpose (tegengestelde beweging) zit er van nature in, evenals de ‘wetenschap’ dat een rustend voorhoofd een naar binnengaande, meditatieve werking heeft. En dat de gewrichten gezond blijven door lichte pressie uit te oefenen, hoeft kennelijk ook niemand je te vertellen. Maar de wijsheid van het lichaam gaat veel verder en begint al vroeg.
Wie heeft als kind niet te horen gekregen; ‘Zit eens stil!’ Terwijl het eindeloze stilzitten nu juist dus zo slecht voor ons blijkt te zijn.
Of ‘Draai je eens om.’ Maar twisten is zeer bevorderlijk voor de spijsvertering dan wel een goede manier om het zenuwstelsel te kalmeren wat zo van pas kan komen in een klaslokaal vol met prikkels.
En al dat getrommel, getik, geschop, achterover hangen en leunen op de twee achterste poten van je stoel waar we óók mee op moesten houden; Dat was goed voor het kraakbeen, bevorderde de doorbloeding, opende de borstkas, trainde de rompstabiliteit-spieren en vergrote ons zelfvertrouwen om maar een paar zaken te noemen.

Er zijn vele theorieën over het ontstaan van yoga en waar het voor diende. Over Hatha alleen al wordt enerzijds geschreven dat het diende om het lichaam sterk te maken en voor te bereiden op bijvoorbeeld meditatie of de verlichte staat. Anderzijds wordt er melding gemaakt van hoe Hatha aangewend kon worden voor het ontwikkelen van zwarte magie en vele beoefenaars hiervan stonden bekend als bekwame strijders en huurlingen.
Maar wat ook de beweegredenen mochten zijn, ik denk dat degene die als eerste asana’s heeft opgetekend, goed heeft gekeken naar hoe een mens tot bewegen komt.
Het begint al met hoe een kind in de baarmoeder zit en vervolgens via kop- schouderstand geboren wordt. Later volgt het liggen op de buik en het optillen van het hoofd (al een lichte vorm van achterover-buigen), vervolgens handen in de grond, bovenlichaam oprichten (Cobra). En liggend op de rug, twist een baby wat af. Met gestrekte benen, met gebogen benen, met het hoofd, met het bovenlichaam. Hoe sterk worden ze hier wel niet van!
Zo sterk dat ze op een gegeven moment rechtop kunnen zitten. En ach, wat zitten de meeste baby’s kaarsrecht. Eigenlijk is dat een klein wonder op zich, want hun hoofd is verhoudingsgewijs nog erg zwaar maar zonder pardon, met gestrekte benen (Dandasana), met de voetzolen tegen elkaar (Baddha Konasana), met gespreide benen ( Upavistha Konasana), weten ze de romp rechtop te houden. Of ze gaan met al hun lengte in het bovenlichaam in de voorover-buiging variant.
Tot staan komen ontstaat vaak vanuit beide handen en voeten op de grond (hond met het hoofd naar beneden), vervolgens inlopen met de handen richting de voeten (Uttanasana), oprichten, armen in de lucht (Tada!sana) om daarna weer neer te storten.
Hatha yoga, asana’s, dat het lichaam er sterk van wordt, moge duidelijk zijn.
Natuurlijk zijn er inmiddels vele houdingen waarvan je kunt zeggen; Dat heb ik nog nooit een kind zien doen. En dat klopt. Er zitten een paar rare tussen en skeletbouw speelt ook een rol ten aanzien van de mogelijkheden maar veel basishoudingen beoefenen we als kind allemaal.
Misschien is dat wel het onderscheidende aan yoga ten opzichte van de meeste andere vormen van beweging. Als je op je dertigste of zo de mat opgaat, ga je terug naar bewegingen die je als kind reeds gemaakt hebt.
Naar houdingen die hun nut bewezen hebben als het gaat om het lichaam sterk maken. Houdingen die de spijsvertering gunstig beïnvloeden, die kalmerend en ontspannend werken, die zorgen dat er meer ruimte is in de borstkas, die de aanmaak van kraakbeen stimuleren, de doorbloeding van de organen verbeteren, de gelijkzijdige ontwikkeling bevorderen en ga zo maar door.
Misschien was de titel ‘Het lichaam wist het wel,’ beter geweest maar aan de andere kant, de kennis is nog niet geheel verloren gegaan.
We maken nog steeds die counterpose met het hoofd, of de onderrug. We knijpen nog wel eens in een pols als deze pijnlijk is of in de vingertoppen als ze gevoelloos zijn. We laten het voorhoofd nog wel eens rusten, we zuchten nog wel eens diep.
Alleen de tijd die we daaraan besteden is minimaal. Twee seconden counterposen tegenover vier uur krom zitten. Vijf seconden pressie aanbrengen en dan weer anderhalf uur muizen. Een enkele diepe zucht op acht uur oppervlakkig ademen.
Ter compensatie of omdat we weten dat bewegen goed voor ons is, duiken we de sportschool in maar wie de hele dag al verkeerd op een stoel zit, moet vooral eigenlijk niet ook nog eens krom op een spinningfiets gaan zitten, hoe heerlijk dat ook kan zijn. Wie de hele dag achter de pc repeterende bewegingen zit te maken met die ene arm en hand, zou beter niet de tennisbaan of het hockeyveld op kunnen gaan want de repeterende beweging met die ene arm en hand blijft in stand.
Begrijp me niet verkeerd, ik zeg niet dat iedereen de yogamat op moet. Ik zeg dat iedereen gedurende de werkdag wat vaker en langer terug moet naar de bewegingen die je als kind maakte.
Zonder mat echter en met behulp dus van een bureau en een stoel komt het gewoon neer op af en toe lekker onvolwassen wiebelen dan weer eens ouderwets achterstevoren op je stoel. Van tijd tot tijd zonder reden opstaan. Zo nu en dan de sterkte van je bureau onderzoeken en uittesten. En verder een beetje puberaal achterover hangen in de vele varianten die daarvan zijn.
En mochten collega’s je vreemd of geïrriteerd aankijken omdat zij menen dat je in regressie geschoten bent? Daar kan je dan weer tegen zeggen dat je kantooryoga beoefend. Want ja, toevallig lijken die bewegingen op asana’s.

Vlnr Nicoline 4 jaar kopstand, Ruben 2 jaar Ustrasana, Valentijn 1jaar Virasana, Ruben 1 jaar Janu Sirsasana of Maha Mudra benen, Valentijn 8 maanden Cobra met Mandukasana benen.

Meer lezen?

IJSBAD
Doe eens gek, doe eens KantoorYoga Thuis
kop neer
Sta eens stil bij je skelet
Mijmeringen en ambities
Doe eens gek, doe eens Yin... Een uurtje intensief niks doen
De kunst van het zitten, deel 2
De eerste maandag van de maand
Dandasana, de kunst van het zitten
De kunst van het staan, deel 2